شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران

با گذر از تاریخ مبسوط گیاهان دارویی ایران و کتاب هایی که در طول تاریخ ارایه شدند به این بسنده می کنیم که پس از تاسیس دانشگاه تهران به ویژه دانشکده کشاورزی این دانشگاه و دسترسی به دانش مردم اروپا و نگارش فلور ایرانیکا و شناخت گیاهان به دست ایرانیان و افزایش دانش گیاه شناسی، دریچه ای جدید به سوی علاقه مندان به گیاهان دارویی گشوده شد. کتاب شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران به طور کامل و جامع به این موضوع می پردازد.

با نگارش فلورهای جدید و با پیشرفت علم گیاه شناسی مدرن تعداد گونه های شناخته شده در ایران به ۸۰۰۰ گونه بالغ می گردد، قطعا در میان این بخشی نیز در ردیف گیاهان دارویی قرار می گیرد. با نگاه اجمالی به گذشته گیاهان دارویی و طب سنتی در ایران می یابیم که با توجه به محدودیت های امکانات ارتباطی و نبود وسایل ارتباط جمعی و زبان مشترک علمی، اغلب گیاهان دارویی به کار گرفته شده مربوط به ناحیه ای خاص بوده که طبیب طب سنتی در آنجا زندگی می کرده، بنابراین تعدادی از گیاهان اصولا شناخته شده نبوده است.

بر اساس بررسی دقیق فلور ایرانیکا و تیر های کاشته شده ای که در ایران می رویند و نام آنها در فرهنگ نام های گیاهان ایران آمده است، ۱۳۰ تیره از مجموعه تیره های گیاهی ایران دربر گیرنده گیاهان دارویی و معطرند که به طور خاص ۱۹ تیره از آنها در ایران کاشته شده و به صورت خودرو نماینده ای ندارند. این ۱۳۰ تیره دربر گیرنده ۷۰۰ جنس می باشند که جنبه های دارویی و معطر بودن آنها مسجل است.

از مجموعه جنس های مذکور ۱۴۷ جنس وارداتی و کاشته شده، ۱۶۲ جنس معطر و بودار و ۱۱۰ جنس در ردیف درختان و درختچه های بومی و ۴۵ جنس هم درختان و درختچه های غیربومی کاشته شده هستند. در این تیره ها، قریب به ۲۲۵۰ گونه جای می گیرند که حدود ۸۷۵ گونه ی آنها به عنوان گیاه دارویی شناخته شده و در این کتاب معرفی شده اند. قریب به ۱۲۰۰ گونه گیاه معطر وجود دارد که در کنار گیاهان دارویی با شرح و تفسیر دارویی همراه است.