باورهای عامیانه مردم ایران

از مقدمه کتاب باورهای عامیانه مردم ایران : باورهای هر قوم با فرهنگ آن قوم ارتباط مستقیم دارد. باورها بنیادی ترین مبانی جهان بینی انسان را در خود دارد. با تحول باورها، فرهنگ نیز گرایش و سمت و سوی دیگری به خود می‌گیرد؛ بنابراین با شناخت تحولات رخ داده در باورهای اقوام، به فرهنگ آن قوم می توان پی برد. این شناخت ما را به دیگر تحولات اجتماعی، اعتقادی، سیاسی و فکری رهنمون خواهد کرد. باورداشت های اقوام با توجه به شیوه زندگی، برخاسته از عمق فکر و ذهن آن قوم است، مطالعه و امعان نظر در این باورها به ما کمک می کند تا ببینیم کدام یک از این باورها حاوی دستوری بهداشتی، اخلاقی و انسانی است.

مطالعه دقیق‌تر این باورها به ما می‌گوید حتی در افراطی ترین این باورها، رمز و رازی نهفته است که شاید به دلیل فراموشی فلسفه وجودی آن‌ها، اکنون آن باورها را جزو خرافات به شمار می آوریم. آن چه امروز آن را خرافات و موهومات می دانیم، جزئی از مسلمات و اعتقادات نیاکان ما بوده است. این باورها طی زمان های دراز دگرگون شده و شکل های تحریف شده ای از آن به دست ما رسیده است. بیشتر آن‌ها نیز برخاسته از فقدان دانش و بینش کافی مردمان گذشته بوده است.

نگارش کتاب باورهای عامیانه مردم ایران با توجه به چنین ضرورتی انجام شد. یک جا کردن باورهای مشترک قومی راه مطالعه را بر ما آسان و امکان مطالعات تطبیقی را ممکن می سازد. از گذشته تا امروز صدها کتاب در این حوزه نگاشته شده که حاوی اطلاعات ذی قیمتی است.

ویژگی های کتاب :

کتاب باورهای عامیانه مردم ایران دکتر حسن ذوالفقاری شامل بیش از ۱۰۰۰ کتاب و مقاله و پایان نامه است. تمامی باورها با توجه به کلید واژه های اصلی در بانک اطلاعات تهیه شده ذخیره و در پایان کار از میان هزاران باور گردآمده از مناطق مختلف ایران، تنها یازده هزار باور مشترک در ذیل ۶۵۰ مدخل باقی ماند. این تعداد هم با ادغام عناوین و در همکرد باورها فراهم شد. سایر ویژگی های کتاب باورهای عامیانه مردم ایران عبارتند از:

• بازتاب و نمایش باورهای عامه در شعر شاعران، امثال فارسی، سفرنامه ها، متون ادبی و تمامی آثار مربوط به فرهنگ مردم ایران
• ذیل هر عنوان با دسته بندی و طبقه بندی باورها، نظمی منطقی به باورهای هر مدخل اعمال شده است
• برخی باورها به ناگزیر در دو و گاه سه مدخل تکرار شده اند؛ زیرا در آن باور به دو یا چند کلیدواژه اصلی اشاره شده است
• به دلیل ارجاعات فراوان، برای کم کردن حجم کتاب، ناگزیر ارجاعات درون متنی و کوتاه شده اند. ارجاعات بر اساس نام مولف است مگر در مورد باورهایی که به شهرستان ها تعلق دارد.
• نمایه ای موضوعی شامل بیش از ۱۰۰۰۰ عنوان تهیه شده تا امکان دسترسی جزئی تر به باورها فراهم آید.