بر لب دریای مثنوی معنوی

معرفی کتاب بر لب دریای مثنوی معنوی :

کتاب بر لب دریای مثنوی معنوی شامل متن کامل مثنوی معنوی نوشته مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی (مولوی) همراه با بیان مقاصد ابیات است که به تحقیق کریم زمانی در شش دفتر تالیف و منتشر شده است. مثنوی معنوی بزرگترین منظومه عرفانی و روحانی بشر است. در این اثر جاودان، علم و عشق و عرفان با تلالویی خیره کننده چنان در هم آمیخته شده که دل از عارف و عامی در ربوده است. با آنکه از دیرباز تاکنون آثاری فخیم از بزرگان عرفان و ادب در قالب مثنوی سروده شده، ولی هرگاه نام مثنوی شنیده می شود، بی درنگ اثر عظیم مولانا فرایاد می آید. و بی گمان این علّمیت از شمول و جاذبه های ۱۰۰ رنگ آن برآمده است.

در میان شاهکارهای ادب فارسی، نخستین اثری که به روش متقن علمی و انتقادی به تصحیح درآمده مثنوی مولاناست. این تصحیح معتبر، حدود هفتاد سال پیش به همت استاد فقید رینولد الین نیکلسون، مستشرق و مولانا شناس انگلیسی به انجام رسید. او ۲۰ سال بر این کار کوشید و جوشید و گریوه های صعب تحقیق را در نوردید و سرانجام متنی پیراسته و معتمد پدید آورد که جمیع شیفتگان و پژوهندگان مثنوی بدان، خاطر بر می آسایند. گرچه تصحیح نیکلسون خالی از کاستی و زلل نیست، لیکن تا کمال مطلوب نیز فاصله چندانی ندارد.

همچنین در طی بیست سال اخیر، تنی چند از مثنوی پژوهان به تصحیح مثنوی همت گماردند که سعی شان مشکور و ظّل شان ممدود باد. اما به نظر می رسد که تصحیح مثنوی به همین مقدار کفایت می کند و نیاز عام و خاص را برآورده می سازد و دیگر به تصحیح های مجدد نیازی احساس نمی شود.

درباره این کتاب :

نگارنده کتاب بر لب دریای مثنوی معنوی کوشیده است که در حد تیّسر و با تکیه بر بضاعت ناچیز خود، مقاصد ابیات و امثال و حکایات و کلیات اندیشه مولانا را در عناوینی کوتاه و فشرده بیان دارد. گرچه دریا به سبو درنگنجد اما می توان به قدر حاجت، سبو از آن پر کرد و عطش معنوی را بدان تسکین بخشید. نگارنده به جای مقایسه نسخه ها و افزودن تصحیحی بر تصحیح های موجود فقط به نسخه نیکلسون اعتماد آورده و خود را به جزئیات غیر ضرور از قبیل «بشنو از نی» یا «بشنو این نی» و… مشغول نداشته، زیرا غالب موارد اختلافی نسخه های مصحح، تاثیری در معنی و مقصود ابیات ندارد. بل بیشتر، از باب استحباب و تذوق است. در فراهم آمدن این کتاب، همسر نویسنده (خانم شکوه السادات خوانساری نژاد) نیز سهم به سزایی ایفا نموده است.