پیرمرد و دریا

کتاب پیرمرد و دریا (به انگلیسی : The old man and the sea) اثر جاودانه ارنست همینگوی نویسنده مشهور آمریکایی و برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۴ می باشد که نخستین بار در سال ۱۹۵۲ منتشر شد. خرید کتاب پیرمرد و دریا ترجمه نازی عظیما پرفروش ترین و به گفت مخاطبان بهترین ترجمه فارسی فعلی کتاب در بازار می باشد.

بر کتاب پیرمرد و دریا از انجا که هنرمندانه ترین اثر همینگوی و در واقع (به گفته خود او) عصاره ی همه زندگی و هنر اوست، بیش از همه آثارش نقد نوشته اند و به آن تمثیل و نماد نسبت داده اند. چرا که این کتاب، چون هر اثر هنری اصیل و در عین سادگی و صراحت و ایجاز، عمیق و پر معنی و سرشار است و از همین رو می توان از سطح زلال و روشن آن تا رازواره ترین اعماق فرو رفت و رمز و نمادهای بسیار از آن بیرون کشید که هیچ یک در جای خود بی مورد و معنی نیست.

خلاصه داستان :

رمان پیرمرد و دریا ، شرح کشمکش ها و تلاش های سانتیاگو ، یک پیرمرد ماهی گیر کوبایی است که ۸۴ روز است هیچ ماهی صید نکرده و مورد تمسخر مردم روستا حتی پدر و مادر شاگردش، مانولین، قرار گرفته که او را یک پیرمرد بدشانس و بی تجربه می دانند.

پیرمرد روزی به قصد صید ماهی به دریا می زند و  پس از فاصله گرفتن زیاد از ساحل و در دل دریا، برای به تور انداختن یک نیزه ‌ماهی بسیار بزرگ با آن وارد مبارزه ی مرگ و زندگی می شود. سانتیاگو قادر به گرفتن و بالا کشیدن ماهی غول پیکر نیست و متوجه می شود که به جای او، ماهی در حال کشیدن و حرکت قایق است…

نقدی پیرامون داستان :

بسیاری از منتقدان تنها یک نماد یا درون مایه از این کتاب برگرفته و آن را گسترش داده اند. چنان که بعضی پیرمرد را مظهر مسیح دانسته اند، و یا استعاره ای از هنرمند که کار هنری اش (ماهی) به دست منتقدان (کوسه ها) تشریح و تکه تکه می شود، و نیز گروهی این کتاب را تشریحی از وضعیت انسان در برابر و در رابطه با گناه می دانند که شاید همه این ها نیز باشد.

اما قبل از همه، سرگذشت انسانی ست ساده و طبیعی که به خاطر ایمانی که به کار خود می ورزد تا دورها می رود و دست به کاری بزرگ می زند. اما این همه ی حرف نیست؛ آن چه مهم است همه جزئیاتی است که نویسنده با بیان آن ها کلمه به کلمه، و سطر به سطر و صفحه به صفحه دست خواننده را می گیرد و پا به پا پیش می برد تا سرانجام از ماهیگیری ساده (قبل از رفتن به دریا)، انسانی والا و توانا می سازد (پس از بازگشت پیرمرد به خشکی). خرید کتاب پیرمرد و دریا

روش همینگوی در این اثر به نوعی رخنه کردن از پیرامون به قلب کلام است که خود یادآور روش شکار است. و در سه صحنه پیاپی داستان که خشکی – دریا – خشکی است، با سیری بازگرداننده، خواننده را باز پیرامون به مرکز می برد و سپس باز او را به پیرامون می کشاند.

یعنی ابتدا چشم اندازی دور دست و سپس حلقه را هر دم تنگ می کند و چون دوربینی حساس و چشمی که تنها به یک نقطه دوخته است، و قلب هدف، به پیرمرد، هر دم نزدیک تر می شود و هر چه تصویر پیرمرد در چشم ما درشت تر می شود، زوائد و اضافات دیگر ناپدید می شوند. تا آن جا که به کلبه پیرمرد می رسیم و شاهد گفت و گوی دو نفره او با پسرک می شویم. کتاب پیرمرد و دریا ترجمه نازی عظیما

سرانجام به کلی از خشکی، از جایی که امن و سفت و زیر پای همگان است و حتی پسرک که یگانه دوست و دوستدار پیرمرد است، دور می شویم و بر عرصه دریا با پیرمرد رو به رو می شویم که تنها و جدا از جماعت و خشکی با ماهی خود در نبرد است. سرانجام باز پیرمرد را می بینیم که دوباره به خشکی (به روستای خود) به خانه خود باز می گردد و باز پسرک با اوست.

نخستین بار که پیرمرد ماهیگیری ساده و فقیر و بی هویت که در جهان مثل و مانند بسیار دارد به ما نشان داده می شود. تنهاست و نیازمند کمک و دست گیری های پسرکی که همواره به یاری و دلداری اش می شتابد. روستاییان، آنان که اهل حرفه نیستند، مانند پدر و مادر پسرک، پیرمرد را بدبیار می دانند و حتی به سبب فقر و بدبیاری تحقیرش می کنند.

اما حتی در میان ماهیگیران نیز جوان ترها او را مسخره می کنند و پیرترها بر او دل می سوزانند. رابطه پیری و جوانی (یکی از درون مایه های همیشگی همینگوی) در این جا از نو تکرار می شود که تا پایان کتاب نیز نقشی اساسی دارد. جوان ترها درست به علت بی خبری و خامی، پیرمرد را مسخره می کنند، چرا که عمق پیرمرد را نمی شناسند و در ظاهر و سطح او نیز جز مردی شکسته و بخت برگشته و فقیر که خود محتاج کمک است چیزی نمی یابند.